ယခုအခ်ိန္မွာ ကမၻာႀကီးဟာ အီရန္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ပါကစၥတန္တုိ႔ မွာရွိေနတဲ့ ႏ်ဴလက္နက္အႏၲရာယ္ ေတြေၾကာင့္ စုိးရိမ္ပူပန္မႈႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနရပါတယ္။
အီရန္ဟာ တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ႏ်ဴလက္ နက္ထုတ္လုပ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းေနၾကသလို၊ ေျမာက္ကို ရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴၿခိမ္းေျခာက္မႈႈက လည္း ႀကီးထြားေနဆဲပါ။ ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ ပါကစၥတန္ဟာလည္း ႏုိင္ငံတြင္း မၿငိမ္သက္မႈႈေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြလက္ထဲ ၎င္းရဲ႕ႏ်ဴလက္ နက္ေတြ ေရာက္သြားမွာကို တခ်ဳိ႕က ပူပန္ေနၾကတာလည္းရွိ ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စပိုင္းဂဲလ္မီဒီ ယာဟာ ႏုိင္ငံတကာအဏုျမဴစြမ္း အင္ေအဂ်င္စီရဲ႕ အႀကီးအကဲ ယူကီယာအာမာႏုိနဲ႔ေတြ႕ဆံုကာ၎နဲ႔၎ရဲ႕ အဖြဲ႕ႀကီးရင္ဆုိင္ေန ရတဲ့ စိန္ေခၚမႈႈေတြအေၾကာင္း၊ တီဟီရန္မွ ထြက္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြအေၾကာင္းကိုေမး ျမန္းထားပါတယ္။
၀ီကီလိခ္က ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ သံတ မန္ေရးသတင္းေတြအရေတာ့ ဗီ ယင္နာမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္သံတ မန္ေတြဟာ လူႀကီးမင္းရဲ႕IAEA မွာ အေရြးခ်ယ္ခံရမႈႈကို သူတုိ႔ရဲ႕ ေအာင္ပြဲလုိ႔ ေခၚခဲ့ၿပီး၊ ေအဂ်င္စီ အေပၚ အေမရိကန္ၾသဇာလႊမ္းမိုး မႈႈျပန္ရေတာ့မယ္လို႔ ဆုိထားပါ တယ္။ အဲဒီ့သတင္းေၾကာင့္ လူႀကီး မင္း စိတ္မသက္မသာျဖစ္ခဲ့ရပါ သလား။
ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ခံရမႈႈ ဟာ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံအားလံုးရဲ႕ ေအာင္ပြဲပါ။ ဒါ့အျပင္ ကၽြန္ေတာ္ ေရြးခ်ယ္ခံရတာကိုအေမရိကန္ အက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ တြဲၿပီးထားဖုိ႔လည္း မလိုအပ္လွပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္အ လုပ္က တ႐ုတ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ဂ်ီးရီး ယားျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုရွားျဖစ္ျဖစ္ အဖြဲ႕ ၀င္ႏုိင္ငံအားလံုးရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား ကို ကုိယ္စားျပဳဖုိ႔ပါ။
ဒါဆုိ အီရန္ေရာပါပါသလား။
ႏ်ဴစြမ္းအင္ကို အရပ္ဘက္သံုးအ တြက္ သူတုိ႔ေဆာင္ရြက္ေနသမွ်၊ တီဟီရန္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြဟာ လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ျဖစ္ ေနသမွ် အီရန္ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား ေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္ စားျပဳမွာပါ။
၀ီကီလိခ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သံတမန္ ေရးဖုိင္ေတြအရလည္း အေမရိ ကန္သံတမန္ေတြေျပာထားတာက အီရန္ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း အာရပ္ႏုိင္ငံ ေတြကိုလည္း မယံုသင့္ဘူးလုိ႔ ဆုိ ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဥပမာ ဆုိရရင္ တီဟီရန္ႏ်ဴလက္နက္ေတြ လွ်ဳိ႕၀ွက္ ထုတ္လုပ္ေနသမွ်ကို ေၾကာက္ေနတဲ့အိမ္နီးခ်င္းတခ်ဳိ႕ ေပါ့။
ကၽြန္ေတာ့္အလုပ္က ဒါမ်ဳိး ျဖစ္ တာေတြကို တားဆီးေပးဖို႔ပါ။ ဒါ ေပမဲ့ အီရန္ကိစၥကေတာ့ ခက္ခဲ တဲ့ကိစၥပါ။ တီဟီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴလုပ္ ေဆာင္ခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ နည္းနည္းပဲ သိရ ေသးတယ္။ ေမးခြန္းေတြအကုန္ လံုးကို ေျဖဖုိ႔လည္း အေျဖမရွိေသး ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ တီဟီရန္ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ ေရာက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေနတာ ပါ။
မၾကာေသးမီက ထြက္ေပၚခဲ့တဲ့ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြအရလည္း အီရန္ ဟာ ႏ်ဴဗံုးျပဳလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ တစ္ႏွစ္ ေလာက္ပဲ လိုေတာ့တယ္လုိ႔ ဆုိ ထားပါတယ္။
အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ကၽြန္ ေတာ္ ေသခ်ာမေျပာႏုိင္ပါဘူး။ အေျဖမရွိတဲ့ေမးခြန္းေတြနဲ႔ေတာ့ အီရန္ဟာ ႏ်ဴအစီအစဥ္ကို ဆက္ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မေျပာႏုိင္ပါဘူး။
အီရန္နဲ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ားက ကုိယ္ စားလွယ္ေတြ ဒီဇင္ဘာလအေစာ ပုိင္းက ဂ်ာမနီမွာ ေတြ႕ဆံုခဲ့မႈႈဟာ လည္း သိပ္မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြလုပ္ဖုိ႔ သာ သေဘာတူညီမႈႈရခဲ့တယ္။ အလုပ္သိပ္မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ကြာဟခ်က္ေတြကို တံတားထုိး ခ်ဥ္းကပ္ရပါမယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ရဲ႕အ ဆင့္တုိင္းဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဂ်ီနီဗာေဆြးေႏြးပြဲေတြ က အီရန္ရဲ႕ သုေတသနဓာတ္ ေပါင္းဖိုနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျပႆနာ ေျဖရွင္းခ်က္ရေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ မယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း ဒီပဋိပကၡရဲ႕ အျခားက႑ေတြကို ကုိင္တုိယ္ႏုိင္မွာပါ။
ဒီအေတာအတြင္း အီရန္ဟာ ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈႈ ေလးႀကိမ္ရွိထားတာ ေတာင္မွ သူတုိ႔ရဲ႕ ဓာတ္ေပါင္းဖုိ အတြက္ ယူေရနီယမ္သန္႔စင္မႈႈကို ၂၀ ရာခုိင္ႏႈႈန္းအထိ မ်ားမ်ားရ ေအာင္ ဆက္လုပ္ေနတယ္ဆုိပါ တယ္။
ဒါ သူတို႔ လုပ္ေနတာပါပဲ။ ကုလ ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အားလံုးကို ဆန္႔ က်င္ၿပီးေတာ့ေပါ့ေလ။ အီရန္ဟာ အခုဆုိရင္ အဆင့္နိမ့္သန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယမ္ ၃\၁၀၃ ကီလုိဂရမ္ ေက်ာ္ေက်ာ္နဲ႔ အဆင့္ျမင့္သန္႔စင္ ၿပီး ယူေရနီယမ္ ၃၃ ကီလုိဂရမ္ ေလာက္ရထားပါတယ္။ အနည္း ဆံုးေတာ့ အဲဒီ့ပမာဏႏွစ္ခုစလံုး ကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အျပည့္အ၀ ေစာင့္ၾကည့္သြားမွာပါ။
ဒါေပမဲ့ လူႀကီးမင္းကိုယ္တုိင္လည္း အခုခ်ိန္အထိ တီဟီရန္ကို မသြား ေသးဘူးေနာ္။
ကၽြန္ေတာ္ တီဟီရန္ကို သိပ္သြား ခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ဟယ္လို” ေျပာဖုိ႔ေတာ့ မသြားခ်င္ပါဘူး။ ခရီးစဥ္အတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေကာင္းေကာင္းရွိရပါမယ္။ တုိး တက္မႈႈကို ကၽြန္ေတာ္ ျမင္ခ်င္ပါ တယ္။
အစၥေရးဟာလည္း စက္တင္ဘာ ၂၀၀၇ တုန္းကလည္း သူဟာ စစ္ ေရးအရတုိက္ခိုက္မႈႈေတြကို ေရွာင္ ဖယ္ေနမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ျပသခဲ့ပါ တယ္။ အီရန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ျဖစ္တဲ့ ဆီးရီးယားမွာလည္း အစၥေရးဟာ ပလူတုိနီယမ္ထုတ္လုပ္တဲ့ အ ေဆာက္အအံုေတြကို ၀င္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။ ဆီးရီးယားသမၼ တဘာရွာအာဆတ္ရဲ႕ ႏ်ဴအစီ အစဥ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သတင္း အသစ္ေတြ လူႀကီးမင္း ရထားပါ ေသးလား။
ဆီးရီးယားဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ စံုစမ္းေရးမွဴးေတြကို အဲဒီ့ေနရာကုိ အေသးစိတ္သြားေရာက္စစ္ေဆး ဖုိ႔ တုိင္းျပည္ထဲ ၀င္ခြင့္မေပးေသးပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏုိ၀င္ဘာလက ဆီးရီးယားႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဆီေပးပို႔တဲ့စာမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္ဟာ သူ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈႈကို အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒီကိစၥမွာ တုိးတက္မႈႈေတြ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိခ်င္ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ ဆီးရီးယားန႔ဲပတ္သက္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ျပႆနာရွိေနပါၿပီ။ ဒမတ္စကပ္က ဓာတ္ေပါင္းဖုိဟာ အုိင္ေအအီးေအရဲ႕ ႀကီးၾကပ္မႈႈ ေအာက္မွာရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ့မွာ ပံုမွန္စစ္ေဆးမႈႈေတြလည္း ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေနပါတယ္။ အခုေတာ့ ယူေရနီယမ္ထုတ္လုပ္ေန ေၾကာင္း သဲလြန္စအသစ္ေတြ လည္း အမည္မေဖာ္တဲ့ရင္းျမစ္ တစ္ခုကေန ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သတင္းရထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ပိုသိခ်င္ေန ပါတယ္။
လူႀကီးမင္းဟာ ၁၉၅၇ မွာ စတင္ တည္ေထာင္တဲ့ ဒီအုိင္ေအအီးေအ အဖြဲ႕ႀကီးမွာ ပၪၥမေျမာက္ အေထြ ေထြၫႊန္ၾကားေရးမွဴးပဲျဖစ္ပါတယ္။ အာရွသားထဲကလည္း ဒီေနရာ ကို ပထမဆံုးရသူပါ။ လူႀကီးမင္း ဟာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန မွာ လုပ္စဥ္ကလည္း ေျမာက္ကိုရီးယားေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦး အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတယ္။ အာဏာရွင္ကင္မ္ဂ်ဳံအီလ္ဟာ ဘယ္ ေလာက္အႏၲရာယ္ႀကီးပါသလဲ။
ေျမာက္ကိုရီးယားကိစၥက သိပ္အ ေရးႀကီးတဲ့ကိစၥပါ။ ကၽြန္ေတာ္က အဲဒီ့ေဒသက လာတာျဖစ္ၿပီး၊ အခု စကားေျပာခ်ိန္မွာ (အင္တာ ဗ်ဴးအေၾကာင္းအရာက) အီရန္ ကိစၥတစ္ခုတည္း မဟုတ္လုိ႔ ေက်း ဇူးတင္ပါတယ္ဗ်ာ။ တီဟီရန္နဲ႔ မတူတာကေတာ့ ၿပံဳယမ္းဟာ တကယ္ ႏ်ဴလက္နက္ရွိေနတာပါ။ ၂၀၀၆ နဲ႔ ၂၀၀၈ မွာလည္း ႏ်ဴဗံုး ႏွစ္ႀကိမ္ စမ္းသပ္ျပထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ ဘယ္စစ္ေဆး ေရးမွဴးမွ ရွိမေနဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔(ေအဂ်င္စီက) လူေတြ ၂၀၀၉ မွာ ႏွင္ထုတ္ခံရၿပီးေနာက္ ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔မွာ တုိက္႐ိုက္ရတဲ့သတင္း အခ်က္အလက္ဘာမွမရွိေတာ့ ဘူး။
ေျမာက္ကိုရီးယားလက္နက္တုိက္ မွာ ႏ်ဴလက္နက္ေပါင္း ဘယ္ေလာက္ရွိမယ္လုိ႔ လူႀကီးမင္း ခန္႔မွန္းပါသလဲ။ ဒါဇင္၀က္ေလာက္ရွိမလား။ အဲဒီ့ထက္ ႏွစ္ဆရွိမလားခင္ဗ်။
ကၽြန္ေတာ့္အလုပ္က ႏ်ဴကလီး ယားအစီအစဥ္ေတြ ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ ပါ။ တုိင္းျပည္ေတြထဲ စစ္ေဆးခြင့္ ရေအာင္ လုပ္ဖို႔ပါ။ ၿပံဳယမ္းက အဲဒီလုိ လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ဆႏမရွိ ဘူး။ အက်ဳိးအျမတ္ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး လုပ္တဲ့အထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ မပါ ၀င္ခဲ့ပါဘူး။
လူႀကီးမင္းဟာ မၾကာမီမွာပဲ ပါကစၥတန္ရဲ႕ ႏ်ဴလက္နက္ေတြ တာလီဘန္ေတြလက္ထဲ ေရာက္ သြားလို႔ ကူရာကယ္ရာမဲ့ဘ၀ျဖစ္ ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိေနပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏ်ဴကပ္ေဘးႀကီး ဟာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခတစ္ခုလား။ အဲဒီ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခဆုိတာကလည္း အၾကမ္း ဖက္အစြန္းေရာက္ေတြ လက္ထဲ ႏ်ဴလက္နက္ေတြ အဆံုးသတ္ ေရာက္ရွိသြားမယ့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ လားခင္ဗ်။
ကၽြန္ေတာ္က ႏ်ဴကလီးယားဗံုး ႏွစ္လံုး ႀကဲခ်ခံရဖူးတဲ့ႏုိင္ငံက လာ တာပါ။ ဟီ႐ုိရွီးမားနဲ႔ နာဂါဆာကီ လုိအျဖစ္မ်ဳိးေတြ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ျဖစ္လာမွာကို တားဆီးဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္ သမွ် အရာရာကို လုပ္ေဆာင္ သြားမွာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ ေတာ္ကေတာ့ သတိႀကီးႀကီးနဲ႔ကို အစြမ္းကုန္ေစာင့္ၾကည့္ေနဦးမွာ ပါ။